Pagopoieion- Παγοποιείον

Λαϊκός πολιτισμός της Κρήτης. Ποίηση, Μουσική, Χορός


Του Κωστή Μουδάτσου

Το βιβλίο για το Λαϊκό Πολιτισμό της Κρήτης θα κυκλοφορήσει σε λίγες μέρες στη πόλη μας, από τις εκδόσεις ΣΕΙΣΤΡΟΝ σε συνεργασία με την Ομάδα Τέχνης και Πολιτισμού Μασταμπά - Ατσαλένιου. Αμέσως μετά θα παρουσιαστεί στο κηποθέατρο Μάνος Χατζιδάκις στις 14 Ιουλίου. Θα είναι μια παρουσίαση με μουσική από όλη τη Κρήτη.


Από τα Χανιά ο Στρατής Σκαράκης με το Βαγγέλη Πελοπονήσιο, από το Ρέθυμνο ο Αλέξανδρος Παπαδάκης με το Γιώργο Περικλάκη, από το Ηράκλειο το Κάλεσμα της Φύσης με το Μιχάλη και Γιώργο Ξυδάκη, Δημήτρη Νεονάκη και Γιώργη Τζωρτζάκη, από το Λασίθι ο Βαγγέλης Βαρδάκης με το Γιώργο Ψαράκη και στα ταμπαχανιώτικα ο Γιάννης Παξιμαδάκης με την Ευγενία Τόλη. Την εκδήλωση θα παρουσιάσει η Έφη Μαχιμάρη και θα μιλήσουν οι Βάσω Αλεγκάκη, Δαμοβολίτης Κωστής, Σταύρος Τζανής, Αεράκης Αντρέας και ο Κωστής Μουδάτσος. Πάρτε μαζί σας τον έρωτα για την Κρήτη και μια «στάξη» ρακή για να ανεβάσομε τον λαμπερό της αστέρι λίγο ψηλότερα. Έρωτας, ήλιος κι αλμύρα, ελπίδα με όρεξη για να βάζομε ζωή στα χρόνια μας είναι το κάλεσμα της Κρητικής Φύσης! Η είσοδος θα είναι λεύτερη.

Το βιβλίο είναι περίπου 900 σελίδες γεμάτες με τον ήλιο και την αλμύρα της Κρήτης. Πετύχαμε μια καλή τιμή των είκοσι ευρώ ενώ να τονίσομε για ακόμη μια φορά ότι όλοι συμμετείχαν στη συγγραφή με ανιδιοτέλεια και χωρίς ουδένα οικονομικό όφελος. Το ίδιο και οι μουσικοί στην παρουσίαση του έργου. Τους ευχαριστούμε όλους! Σαράντα φίλοι και φίλες εργάστηκαν για τρία χρόνια για την συγγραφή του έργου. Έτσι, για την αγάπη τους για το λαϊκό πολιτισμό της Κρήτης! Κείμενα έχουν γράψει φίλοι από όλη την Ελλάδα, γνωστοί και λιγότερο ακουσμένοι αλλά όλοι εραστές της καλής παρέας. Άλλοι παίζουν μουσική, άλλοι γράφουν, άλλοι χορεύουν και όλοι υμνούν τα ευγενικά ιδανικά της κρητικής ψυχής.


Στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του βιβλίου τολμάμε να πούμε ότι είναι μια δοκιμασία πέρα από θέσφατα και με κριτική διάθεση. Θέτομε ερωτήματα, προκαλούμε και προσπαθούμε να ξεφύγομε από τα γνωστά όρια. Γράφομε με αγάπη για τους λαϊκούς μας καλλιτέχνες, μουσικούς, ποιητές, παλαιότερους, νεότερους αλλά και για τη νέα γενιά! Γράφομε για τη κρητική διάλεκτο, τα όργανα μας, τους χορούς μας, τη μαντινάδα, τον Ερωτόκριτο, το ριζίτικο, τη σχέση εκκλησιαστικής μουσικής με τη κρητική, το ρόλο των σύγχρονων μέσων, τις επιδράσεις από τους μικρασιάτες πρόσφυγες και τα ταμπαχανιώτικα. Γράφομε για σύγχρονα θέματα και προτείνομε, χωρίς βέβαια να τρέφομε φρούδες ελπίδες από τις άπονες εξουσίες, για υποστήριξη αλλά ο έχων ώτα ακουέτο! Ελπίζομε να ακουστούμε από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης που αποτελούν το πιο λαϊκό θεσμό εξουσίας! Γιατί στην Ελλάδα από τα παλιά οι κοινότητες γράφουν ιστορία!

Έτσι κι αλλιώς η δύναμη του λαϊκού πολιτισμού είναι στις καρδιές των ανθρώπων του νησιού και σε όσους τον αγαπούν και τον στηρίζουν τόσα χρόνια. Οι ρίζες των καλλιτεχνών είναι στις καρδιές των λαϊκών ανθρώπων. Από αυτούς παίρνουν ερεθίσματα και εμπνεύσεις, από αυτούς «κλέβουν» και αφού τα αφομοιώσουν με το καλύτερο και δημιουργικότερο τρόπο τα επιστρέφουν σαν έργο ξανά στους λαϊκούς ανθρώπους! Κι έτσι το παρελθόν έρχεται στο παρόν και ανοίγουν το δρόμο για το αύριο. Τραγουδάμε για τους βοσκούς, τους γεωργούς, τους εργαζόμενους, τους ερωτευμένους, τους νέους και τις νιές, για τα περήφανα γερατειά που ξέρουν το τερτίπι της ζωής από κάθε λογής πλευρά. Γιατί και στα εκατό θα φυτεύουν ελιές όχι για να κάνουν κάποιο καλιμέντο, αλλά έτσι για να χαρίζουν ζωή! Τραγουδάμε κόντρα στους πολέμους για τα συμφέροντα των υπερπλουσίων. Τραγουδάμε κόντρα στις γενοκτονίες κι οι Παλαιστίνιοι είναι ξαδέρφια μας! Κόντρα στις γυναικοκτονίες, κόντρα στη βία από όπου κι αν προέρχεται. Τραγουδάμε για τα παιδιά που δολοφονήθηκαν στα Τέμπη, για όλους εκείνους που πονούν και υποφέρουν! Για κάθε άνθρωπο που τον αλυσοδένουνε!

Τραγουδάμε για αυτούς που ξέρουν με λίγη ρακή, μια χούφτα ελιές, μια αγκινάρα και το τραγούδι να στήνουν γλέντι και καλές παρέες! Για το λεβέντη που ξέρει να κερνά με ζωή το χρόνο! Για τη λεβέντισσα γυναίκα που χαρίζει έρωτα και ζωή! Για όποιον υμνεί την αξιοπρέπεια στη ζωή! Μιαν αστραπή ΄ναι η ζωή και δεν πρέπει να την ευτελίζομε! Για την ομορφιά γράφομε και τραγουδάμε!

Βλέπομε το λαϊκό πολιτισμό σαν μια πορεία μέσα στους αιώνες, σαν πηγή που χαρίζει στοχασμούς, ιδανικά, αρχές, αξίες, το πνεύμα της ελευθερίας σε διάφορες διαστάσεις ανά τις εποχές, τον έρωτα και για ότι αγωνίζονται οι κρητικοί με πάθος, για αυτά που πιστεύουν! Ο λαϊκός πολιτισμός χαρίζει την απελευθέρωση από το μόχθο και την επιβίωση για να απελευθερωθούν οι κρητικοί από το κάθε κατακτητή και από ότι ασκημίζει τη ζωή, με ανοιχτά τα μυαλά και τα μάτια στο ανέβασμα του ήλιου λίγο ψηλότερα! Φωνή λαού, φωνή Θεού, έλεγε ο Άγιος Αυγουστίνος! Κι όπως έλεγε ο Νίκος Ξυλούρης τραγουδάμε για όμορφα πράγματα και ελπίζομε ότι θα έρθουν καλύτερες μέρες! Και τραγουδάμε όχι για να ξεχωρίσομε αλλά για να σμίξομε τον κόσμο, για αυτό ας βοηθήσομε να ανεβάσομε τον ήλιο της Κρήτης λίγο ψηλότερα, κόντρα στη κυριαρχία της παρακμής, στην εξουσία της μετριότητας που ψακώνει τη ζωή μας! Για να σηκώσομε φως με αλήθειες, για να φωτίσομε τη πλαστογραφημένη μας ζωή!

Καλή αντάμωση στο κηποθέατρο Μάνος Χατζιδάκις στις 14 Ιουλίου και ώρα 21.30!