Με απόφαση του Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρου Αρναουτάκη συστάθηκε οκταμελής Ειδική Επιστημονική Ομάδα Εργασίας με σκοπό την διαχείριση των εκτεταμένων προβλημάτων που προκλήθηκαν στις καλλιέργειες ελιάς και αμπέλου στην Κρήτη, εξαιτίας των δυσμενών και ασυνήθιστων καιρικών συνθήκων κατά την καλλιεργητική περίοδο του έτους 2023.
Για την επίτευξη του παραπάνω σκοπού, η Ομάδα Εργασίας επεξεργάστηκε στοιχεία που αφορούσαν τη βροχόπτωση, τη θερμοκρασία και άλλους πιο εξειδικευμένους μετεωρολογικούς δείκτες καθώς και εκτιμήσεις παραγωγής ελαιόλαδου στις Περιφερειακές Ενότητες της Κρήτης.
Για την ποσοτικοποίηση της παραγωγής ελαιόλαδου στην Κρήτη, χρησιμοποιήθηκαν εκτιμήσεις των αρμόδιων Υπηρεσιών (Διευθύνσεις Γεωργίας και Κτηνιατρικής-Περιφέρειας Κρήτης) την περίοδο σύνταξης της έκθεσης και στη συνέχεια συγκρίθηκαν με εκτιμήσεις των περασμένων δέκα ετών.
Τα συμπεράσματα της Έκθεσης ήταν τα εξής:
Φέτος, η παραγωγή ελαιόλαδου αναμένεται σημαντικά μειωμένη σε σχέση με την περυσινή χρονιά. Σε αρκετές περιοχές της Κρήτης, παρατηρείται πλήρης ακαρπία. Η παρενιαυτοφορία (συνήθης εναλλαγή μεγάλου και μικρού φορτίου καρποφορίας σε διαδοχικές χρονιές) δεν αρκεί για να εξηγήσει αυτή την αστοχία του ελαιοκομικού τομέα. Αρνητική επίδραση είχε ο ήπιος χειμώνας που προηγήθηκε (2022-2023) χωρίς τις απαιτούμενες χαμηλές θερμοκρασίες (5-12 Κελσίου ) για την προετοιμασία της ανθοφορίας, ειδικά στις ποικιλίες ελιάς που καλλιεργούνται στη Κρήτη.
Ζημιά προκλήθηκε την περίοδο άνθισης των ελαιοδέντρων σε αρκετές περιοχές όπου επικράτησαν βροχοπτώσεις. Η βροχή ξεπλένει την γύρη των ανθέων και μειώνει την καρπόδεση, δηλαδή τον σχηματισμό καρπών. Αυτό το φαινόμενο φέτος ήταν έντονο στην Κρήτη.
Σε άλλες περιοχές παρατηρείται σοβαρή καταπόνηση των δέντρων από έλλειψη νερού κατά την καλοκαιρινή περίοδο γιατί οι βροχοπτώσεις εδώ και 2-3 χρόνια είναι πολύ περιορισμένες. Το αποτέλεσμα είναι η δραστική μείωση της καρποφορίας αλλά και η εξάντληση των δέντρων που έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες.
Με εξαίρεση την τρέχουσα χρονιά, όπου σημειώθηκε εντυπωσιακή άνοδος στις τιμές του ελαιολάδου, τα τελευταία χρόνια η βιωσιμότητα των ελαιώνων δοκιμάζεται από το υψηλό κόστος παραγωγής, τις μέτριες τιμές των ελαιοκομικών προϊόντων και τα πολλά προβλήματα από την κλιματική κρίση.
Τα μέλη της Ομάδας Εργασίας όπως και η υπηρεσιακή και πολιτική ηγεσία της Περιφέρειας Κρήτης είναι πάντα διαθέσιμοι για συνεργασία με όλους τους φορείς που εμπλέκονται με την παραγωγή και ευρύτερα τον κλάδο της ελαιοκομίας.
Ειδική Επιστημονική Ομάδα Εργασίας
Ειρήνη Χουδετσανάκη - Γιακουμάκη Περιφέρεια Κρήτης
Για την ποσοτικοποίηση της παραγωγής ελαιόλαδου στην Κρήτη, χρησιμοποιήθηκαν εκτιμήσεις των αρμόδιων Υπηρεσιών (Διευθύνσεις Γεωργίας και Κτηνιατρικής-Περιφέρειας Κρήτης) την περίοδο σύνταξης της έκθεσης και στη συνέχεια συγκρίθηκαν με εκτιμήσεις των περασμένων δέκα ετών.
Τα συμπεράσματα της Έκθεσης ήταν τα εξής:
Φέτος, η παραγωγή ελαιόλαδου αναμένεται σημαντικά μειωμένη σε σχέση με την περυσινή χρονιά. Σε αρκετές περιοχές της Κρήτης, παρατηρείται πλήρης ακαρπία. Η παρενιαυτοφορία (συνήθης εναλλαγή μεγάλου και μικρού φορτίου καρποφορίας σε διαδοχικές χρονιές) δεν αρκεί για να εξηγήσει αυτή την αστοχία του ελαιοκομικού τομέα. Αρνητική επίδραση είχε ο ήπιος χειμώνας που προηγήθηκε (2022-2023) χωρίς τις απαιτούμενες χαμηλές θερμοκρασίες (5-12 Κελσίου ) για την προετοιμασία της ανθοφορίας, ειδικά στις ποικιλίες ελιάς που καλλιεργούνται στη Κρήτη.
Ζημιά προκλήθηκε την περίοδο άνθισης των ελαιοδέντρων σε αρκετές περιοχές όπου επικράτησαν βροχοπτώσεις. Η βροχή ξεπλένει την γύρη των ανθέων και μειώνει την καρπόδεση, δηλαδή τον σχηματισμό καρπών. Αυτό το φαινόμενο φέτος ήταν έντονο στην Κρήτη.
Σε άλλες περιοχές παρατηρείται σοβαρή καταπόνηση των δέντρων από έλλειψη νερού κατά την καλοκαιρινή περίοδο γιατί οι βροχοπτώσεις εδώ και 2-3 χρόνια είναι πολύ περιορισμένες. Το αποτέλεσμα είναι η δραστική μείωση της καρποφορίας αλλά και η εξάντληση των δέντρων που έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες.
Με εξαίρεση την τρέχουσα χρονιά, όπου σημειώθηκε εντυπωσιακή άνοδος στις τιμές του ελαιολάδου, τα τελευταία χρόνια η βιωσιμότητα των ελαιώνων δοκιμάζεται από το υψηλό κόστος παραγωγής, τις μέτριες τιμές των ελαιοκομικών προϊόντων και τα πολλά προβλήματα από την κλιματική κρίση.
Τα μέλη της Ομάδας Εργασίας όπως και η υπηρεσιακή και πολιτική ηγεσία της Περιφέρειας Κρήτης είναι πάντα διαθέσιμοι για συνεργασία με όλους τους φορείς που εμπλέκονται με την παραγωγή και ευρύτερα τον κλάδο της ελαιοκομίας.
Ειδική Επιστημονική Ομάδα Εργασίας
Ειρήνη Χουδετσανάκη - Γιακουμάκη Περιφέρεια Κρήτης
Κωνσταντίνος Φωτάκης Περιφέρεια Κρήτης
Εμμανουήλ Α. Μαρκάκης ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου.
Δημήτριος Γκούμας ΕΛΜΕΠΑ Τμήμα Γεωπονίας
Μαρίνος Βλαχάκης ΠΚΠΦΠ & ΦΕ Ηρακλείου
Νικόλαος Μπαγκής ΠΚΠΦΠ & ΦΕ Ηρακλείου
Νικόλαος Δασκαλάκης ΕΛΓΑ ΚΡΗΤΗΣ
Γεώργιος Κουμπούρης ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου.
Εμμανουήλ Α. Μαρκάκης ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου.
Δημήτριος Γκούμας ΕΛΜΕΠΑ Τμήμα Γεωπονίας
Μαρίνος Βλαχάκης ΠΚΠΦΠ & ΦΕ Ηρακλείου
Νικόλαος Μπαγκής ΠΚΠΦΠ & ΦΕ Ηρακλείου
Νικόλαος Δασκαλάκης ΕΛΓΑ ΚΡΗΤΗΣ
Γεώργιος Κουμπούρης ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου.
