Γράφει ο Γιώργος Γραμματικάκης*
Το Ευγενίδειο Πλανητάριο μου ζήτησε, για να δημοσιευθεί στον ιστότοπο του, ένα κείμενο με προσωπικές αναμνήσεις για την συγκλονιστική κατάκτηση της Σεληνης από τον άνθρωπο, που κλείνει αυτές τις ημέρες τα 50 της χρόνια. Παραθέτω το κείμενο και εδώ:
Τον Ιούλιο του 1969, τις ημέρες της επικής κατακτήσεως της Σελήνης από τον άνθρωπο, βρισκόμουνα ως μεταπτυχιακός φοιτητής στο φημισμένο Imperial College του Λονδίνου. Στάθηκα έτσι τυχερός: Διότι, με την υποδομή και το λαμπρό επιστημονικό του προσωπικό, το Πανεπιστήμιο έκανε κάθε προσπάθεια να μας ενημερώσει για το μεγάλο εγχείρημα, που η NASA σχεδίαζε για τις επόμενες ημέρες. Καθώς ωστόσο η ενημέρωση αυτή περιείχε πολλές τεχνικές λεπτομέρειες, - την προωθητική δύναμη του πυραύλου, τον σχεδιασμό της τροχιάς, τον τρόπο της προσελήνωσης- λίγα πράγματα συγκράτησα. Θυμούμαι πάντως τον ενθουσιασμό που υπήρχε, αλλά και τον γενικότερο φόβο για τους κινδύνους που ανέμεναν τους αστροναύτες.
Όπως όμως συμβαίνει συχνά και στην ζωή, η πραγματικότητα ξεπέρασε την θεωρία. Καθώς τις επόμενες ημέρες ο Απόλλων 11 όδευε προς τον προορισμό του, το δέος μου από το μέγεθος και την δυσκολία του εγχειρήματος μεγάλωνε, ενώ οι εικόνες που το διαστημόπλοιο έστελνε στην Γη είχαν μια ανείπωτη ομορφιά. Οι φόβοι μου για την έκβαση της αποστολής είχαν ωστόσο μετατραπεί σε μια διαρκή αγωνία. Κολλημένος στα ραδιόφωνα και στις τηλεοράσεις -διαδίκτυο φυσικά δεν υπήρχε τότε,- έψαχνα για κάθε δυνατή πληροφορία, για κάθε μικρό φως στην σκοτεινιά του διαστήματος. Συχνά διέτρεχα τις επιστημονικές μου σημειώσεις, μου φαίνονταν όμως λειψές και ανίκανες να πεθαρχήσουν τα αισθήματα μου.
Επιτέλους, στις 21 Ιουλίου του 1969, ο Νίλ Άμστρονγκ πάτησε πρώτος το πόδι του στο έδαφος της Σεληνης. Η εμβληματική φράση του «ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα τεράστιο άλμα για την ανθρωπότητα" διέσχισε τους διαστημικούς αιθέρες. Στα δικά μου μάτια, με το σκάφανδρο και τα χοντρά παπούτσια του, έμοιαζε σαν ένας μικρός εξωγήινος θεός, που είχε ως αποστολή του να εξαγγείλει ένα από τα σπουδαιότερα μηνύματα στην ιστορία του ανθρώπινου είδους.
Το τέλος της ιστορίας δεν είχε έλθει όμως ακόμα. Διότι η Επιστροφή των αστροναυτών, παρουσίαζε μεγαλύτερους κινδύνους από την Μετάβαση τους στο σεληνιακό έδαφος. . Όταν, λοιπόν, λίγες μέρες μετά, ο θαλαμίσκος του Απόλλων 11, φάνηκε να επιπλέει σε ένα σημείο του Ειρηνικού Ωκεανού, με τους τρεις αστροναύτες σώους στο εσωτερικό του, ένας στεναγμός χαράς και ανακούφισης έμοιαζε να ξεπηδά από τα στήθη κάθε ανθρώπου πάνω στον πλανήτη Γη.
Από τότε, στην πορεία της ανθρωπότητας υπήρξαν ασφαλώς κι άλλα βήματα η και άλματα: Στην αντιμετώπιση ασθενειών, στις επικοινωνίες, στις επιστημονικές γνώσεις για το Σύμπαν. Η αποστολή όμως του Απόλλωνα 11 είχε μια μοναδικότητα. Συνδύαζε την τόλμη με μια πρωτοπόρα τεχνολογία, τις ανθρώπινες ικανότητες με την ακρίβεια του σχεδιασμού.
Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι, λίγα χρόνια νωρίτερα, στην ταπεινή Ελλάδα, μια άλλη εξέλιξη λες και προφήτευε το μέλλον. Χάρις στον οραματισμό ενός εθνικού ευεργέτη, του Ευγένιου Ευγενίδη, θα ιδρυθεί το Ευγενίδειο Πλανητάριο, που θα αποκτήσει το πρώτο του κτίριο το 1966. Στις δεκαετίες που ακολουθούν, το σπουδαίο αυτό Ιδρυμα θα αποτελέσει ένα φάρο ανεκτίμητο γνώσεων και πληροφόρησης γύρω από τα διαπλανητικό ταξίδια, τον έναστρο ουρανό και τις διεργασίες του Σύμπαντος. Όταν μάλιστα την διεύθυνση του θα αναλάβει ο Διονύσης Σιμόπουλος, άνθρωπος με γνώση και πάθος, το Πλανητάριο αποκτά νέα ορμή και δυνατότητες, ενώ η ψηφιακή του “μεταμόρφωση” τα τελευταία χρόνια το τοποθετεί σε επίζηλη θέση σε όλο τον Ευρωπαϊκό χώρο. Καθώς λοιπόν αυτές τις ημέρες η εποποιϊα του Απόλλων 11 επανέρχεται στην μνήμη και στην καρδιά της ανθρωπότητας, είναι δίκαιο να τονισθεί ότι η Ελλάδα, και ιδιαίτερα οι νέοι της, έχουν μια σπάνια δυνατότητα: Να ζουν με ενάργεια από μακριά, που μοιάζει ωστόσο να είναι από πολύ «κοντά», τα επιτεύγματα της διαστημικής μας εποχής, αλλά και τις άοκνες προσπάθειες του ανθρώπου να κατανοήσει το Σύμπαν.
Τον Ιούλιο του 1969, τις ημέρες της επικής κατακτήσεως της Σελήνης από τον άνθρωπο, βρισκόμουνα ως μεταπτυχιακός φοιτητής στο φημισμένο Imperial College του Λονδίνου. Στάθηκα έτσι τυχερός: Διότι, με την υποδομή και το λαμπρό επιστημονικό του προσωπικό, το Πανεπιστήμιο έκανε κάθε προσπάθεια να μας ενημερώσει για το μεγάλο εγχείρημα, που η NASA σχεδίαζε για τις επόμενες ημέρες. Καθώς ωστόσο η ενημέρωση αυτή περιείχε πολλές τεχνικές λεπτομέρειες, - την προωθητική δύναμη του πυραύλου, τον σχεδιασμό της τροχιάς, τον τρόπο της προσελήνωσης- λίγα πράγματα συγκράτησα. Θυμούμαι πάντως τον ενθουσιασμό που υπήρχε, αλλά και τον γενικότερο φόβο για τους κινδύνους που ανέμεναν τους αστροναύτες.
Όπως όμως συμβαίνει συχνά και στην ζωή, η πραγματικότητα ξεπέρασε την θεωρία. Καθώς τις επόμενες ημέρες ο Απόλλων 11 όδευε προς τον προορισμό του, το δέος μου από το μέγεθος και την δυσκολία του εγχειρήματος μεγάλωνε, ενώ οι εικόνες που το διαστημόπλοιο έστελνε στην Γη είχαν μια ανείπωτη ομορφιά. Οι φόβοι μου για την έκβαση της αποστολής είχαν ωστόσο μετατραπεί σε μια διαρκή αγωνία. Κολλημένος στα ραδιόφωνα και στις τηλεοράσεις -διαδίκτυο φυσικά δεν υπήρχε τότε,- έψαχνα για κάθε δυνατή πληροφορία, για κάθε μικρό φως στην σκοτεινιά του διαστήματος. Συχνά διέτρεχα τις επιστημονικές μου σημειώσεις, μου φαίνονταν όμως λειψές και ανίκανες να πεθαρχήσουν τα αισθήματα μου.
Επιτέλους, στις 21 Ιουλίου του 1969, ο Νίλ Άμστρονγκ πάτησε πρώτος το πόδι του στο έδαφος της Σεληνης. Η εμβληματική φράση του «ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα τεράστιο άλμα για την ανθρωπότητα" διέσχισε τους διαστημικούς αιθέρες. Στα δικά μου μάτια, με το σκάφανδρο και τα χοντρά παπούτσια του, έμοιαζε σαν ένας μικρός εξωγήινος θεός, που είχε ως αποστολή του να εξαγγείλει ένα από τα σπουδαιότερα μηνύματα στην ιστορία του ανθρώπινου είδους.
Το τέλος της ιστορίας δεν είχε έλθει όμως ακόμα. Διότι η Επιστροφή των αστροναυτών, παρουσίαζε μεγαλύτερους κινδύνους από την Μετάβαση τους στο σεληνιακό έδαφος. . Όταν, λοιπόν, λίγες μέρες μετά, ο θαλαμίσκος του Απόλλων 11, φάνηκε να επιπλέει σε ένα σημείο του Ειρηνικού Ωκεανού, με τους τρεις αστροναύτες σώους στο εσωτερικό του, ένας στεναγμός χαράς και ανακούφισης έμοιαζε να ξεπηδά από τα στήθη κάθε ανθρώπου πάνω στον πλανήτη Γη.
Από τότε, στην πορεία της ανθρωπότητας υπήρξαν ασφαλώς κι άλλα βήματα η και άλματα: Στην αντιμετώπιση ασθενειών, στις επικοινωνίες, στις επιστημονικές γνώσεις για το Σύμπαν. Η αποστολή όμως του Απόλλωνα 11 είχε μια μοναδικότητα. Συνδύαζε την τόλμη με μια πρωτοπόρα τεχνολογία, τις ανθρώπινες ικανότητες με την ακρίβεια του σχεδιασμού.
Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι, λίγα χρόνια νωρίτερα, στην ταπεινή Ελλάδα, μια άλλη εξέλιξη λες και προφήτευε το μέλλον. Χάρις στον οραματισμό ενός εθνικού ευεργέτη, του Ευγένιου Ευγενίδη, θα ιδρυθεί το Ευγενίδειο Πλανητάριο, που θα αποκτήσει το πρώτο του κτίριο το 1966. Στις δεκαετίες που ακολουθούν, το σπουδαίο αυτό Ιδρυμα θα αποτελέσει ένα φάρο ανεκτίμητο γνώσεων και πληροφόρησης γύρω από τα διαπλανητικό ταξίδια, τον έναστρο ουρανό και τις διεργασίες του Σύμπαντος. Όταν μάλιστα την διεύθυνση του θα αναλάβει ο Διονύσης Σιμόπουλος, άνθρωπος με γνώση και πάθος, το Πλανητάριο αποκτά νέα ορμή και δυνατότητες, ενώ η ψηφιακή του “μεταμόρφωση” τα τελευταία χρόνια το τοποθετεί σε επίζηλη θέση σε όλο τον Ευρωπαϊκό χώρο. Καθώς λοιπόν αυτές τις ημέρες η εποποιϊα του Απόλλων 11 επανέρχεται στην μνήμη και στην καρδιά της ανθρωπότητας, είναι δίκαιο να τονισθεί ότι η Ελλάδα, και ιδιαίτερα οι νέοι της, έχουν μια σπάνια δυνατότητα: Να ζουν με ενάργεια από μακριά, που μοιάζει ωστόσο να είναι από πολύ «κοντά», τα επιτεύγματα της διαστημικής μας εποχής, αλλά και τις άοκνες προσπάθειες του ανθρώπου να κατανοήσει το Σύμπαν.
Από ανάρτηση στο Facebook
