Γράφει η Ζαχαρένια (Ρένια) Δρόσου Καμηλάκη*
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση παίζει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην δημιουργία ενός ανθρώπινου Δήμου, αφού οφείλει να βελτιώνει την ποιότητα ζωής των πολιτών σε όλους τους τομείς της αρμοδιότητάς του.
Το ΕΣΠΑ για την προγραμματική περίοδο 2014-2020 αποτελεί το βασικό εργαλείο ανάπτυξης, τόσο σε επίπεδο στοχευμένης χρηματοδότησης όσο και στήριξης των διαρθρωτικών αλλαγών με πόρους των Διαρθρωτικών Ταμείων, του Ταμείου Συνοχής, του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας.
Το ΕΣΠΑ και τα Επιχειρησιακά του Προγράμματα καθώς και άλλα Ευρωπαϊκά Προγράμματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μπορούν να συνεισφέρουν στην οικονομία, στην κοινωνική συνοχή, στην αειφόρο ανάπτυξη, να στηρίξουν την αναπτυξιακή διαδικασία, την εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στο δημόσιο, την επιχειρηματικότητα και την απασχόληση, την επένδυση στην εκπαίδευση και τη δια βίου μάθηση, την προώθηση της ενεργού κοινωνικής ένταξης και την καταπολέμηση της φτώχειας, την προάσπιση της δημόσιας υγείας, της πρόνοιας, της ψυχικής υγείας, συμβάλλοντας συνολικά στον εκσυγχρονισμό ενός δήμου σε μακροχρόνια βάση.
Το ΕΣΠΑ μπορεί να αποτελέσει τον καταλύτη της συνολικής αναπτυξιακής προσπάθειας της χώρας στην επόμενη περίοδο. Όλα αυτά όμως για να πραγματοποιηθούν απαιτείται ένας στρατηγικός σχεδιασμός που θα έχει ως στόχο το Όραμα της Δημοτικής Αρχής.
Επιπλέον, υπάρχουν Διακρατικά Προγράμματα όπως:
1. το Horizon 2020 και το Urban Innovative Action (Αστική Καινοτόμα Δράση), για την σύζευξη της έρευνας και της καινοτομίας ως μέσο για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και τη δημιουργία θέσεων εργασίας,
2. το Πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας Interreg Ελλάδα-Κύπρο και το Διακρατικό Πρόγραμμα URBACT για τη σύσταση Δικτύων Πόλεων για Σχεδιασμό Δράσεων (Action Planning Networks) με σκοπό την ανταλλαγή καλών πρακτικών και προώθηση της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης με στόχο την ανάπτυξη λύσεων για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Δήμοι,
3. το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Εδαφικής Συνεργασίας Interreg Europe με σκοπό την ανταλλαγή καλών πρακτικών και προώθηση πολιτικών με στόχο την τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη (τομείς Περιβάλλον και Ενέργεια, Έρευνα και Καινοτομία, Ανταγωνιστικότητα ΜΜΕ),
4. το Διακρατικό Πρόγραμμα «Interreg Βαλκανικής-Μεσογείου» (Interreg Balkan-Mediterranean) με άξονες την προσβασιμότητα, την επιχειρηματικότητα και το περιβάλλον,
5. το Διακρατικό Πρόγραμμα «Interreg Adrion (Αδριατική-Ιόνιο)» με στρατηγικό στόχο την δημιουργία θέσεων εργασίας, την διατήρηση του περιβάλλοντος και την εξασφάλιση υγιών και ισορροπημένων θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων.
Όλα αυτά τα προγράμματα προσφέρουν μοναδικές ευκαιρίες για την Ελλάδα και μεγάλες προοπτικές για έναν Δήμο που τα αξιοποιεί.
Οι Προοπτικές και οι Ενδεικτικές Δράσεις Ανάπτυξης μπορούν να είναι:
· Η ουσιαστική συνεργασία με άλλες Ευρωπαϊκές πόλεις,
· Η τακτική και ουσιαστική συμμετοχή σε πανευρωπαϊκά δίκτυα, Φόρουμ
Δημιουργίας ενός ολοκληρωμένου, Τοπικού, Στρατηγικού Σχεδίου, δεκαετούς τουλάχιστον πνοής σε ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ (''Οδικό χάρτη Έργων'') με την συμμετοχή μιας ''Ένωσης Κοινωνικών Εταίρων'' (Stakeholders),
· Η διαμόρφωση ενός πολυετούς προγράμματος προβολής (Marketing) του Δήμου, για την επίτευξη της ανάδειξης του,
· Η δημιουργία ολοκληρωμένης πολιτικής για την δημιουργία ισχυρής πολιτιστικής και τουριστικής ταυτότητας ''brand name'' (συνεργασία με τους επαγγελματίες του τουρισμού και όλους τους φορείς και τις υπηρεσίες που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με αυτόν).
· Η αναβάθμιση του παραλιακού μετώπου, ώστε να καταστεί, χώρος ανάπτυξης δραστηριοτήτων πολιτισμού-αναψυχής-τουρισμού
· Η ανάπτυξη πιστοποιημένου αγροτοδιατροφικού τομέα, με ιδιαίτερη έμφαση στην παραγωγή προϊόντων βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, με ονομασία προέλευσης και γεωγραφική ένδειξη.
· Οι δράσεις προώθησης σύνδεσης του τουρισμού με τον πρωτογενή τομέα.
· Ο εμπλουτισμός του τουριστικού «προϊόντος» του Δήμου, ώστε να προαχθεί ο ποιοτικός τουρισμός και να μένει στον τόπο πολιτιστικός και οικονομικός πλούτος.
· Η εξωστρέφεια, μέσω της δημιουργίας επαφών με τουριστικούς φορείς του εξωτερικού και ανάπτυξη στρατηγικών συνεργασιών για προσέλκυση τουρισμού στην πόλη και την ύπαιθρο, καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου.
· Η ανάπτυξη του θεματικού τουρισμού (επιστημονικού, πολιτιστικού, αθλητικού, φυσιολατρικού, ιατρικού, θρησκευτικού κλπ).
· Ο σχεδιασμός διαδρομών, τόσο μέσα στην πόλη όσο και στα χωριά του Δήμου, για την περιήγηση επισκεπτών ειδικών μορφών ποιοτικού τουρισμού (αγροτουρισμού, φυσιολατρικού, ορειβατικού κ.λ.π).
· Η συνεργασία με άλλους μεσογειακούς δήμους, για την κατάρτιση κοινών δράσεων προβολής, και την ανάδειξη συνδυασμένων τουριστικών προγραμμάτων, που θα προσελκύσουν επισκέπτες από μακρινούς προορισμούς.
· Η συνεργασία με άλλες χώρες για την ανταλλαγή καλών πρακτικών και εφαρμογή δράσεων και πρωτοβουλιών για την βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων και του αστικού νερού με σκοπό τη μείωση της κατανάλωσης και την ορθολογική τους χρήση, τόσο από τους πολίτες όσο και από τις δημοτικές επιχειρήσεις.
· Η συνεργασία με Ερευνητικά Ιδρύματα για την εφαρμογή τεχνολογιών (χρήση ψηφιακής τεχνολογίας) για τον έλεγχο των διαρροών και της ποιότητας των νερών με στόχο των εντοπισμό και επίλυση προβλημάτων των δικτύων.
· Η συνεργασία με Ερευνητικά και Πανεπιστημιακά Ιδρύματα για την έρευνα και ανάπτυξη καινοτόμων εφαρμογών και τεχνολογιών αιχμής για την διαχείριση αποβλήτων (στερεών και υγρών) και αξιοποίηση βιοαποβλήτων. Στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης αστικής ανάπτυξης για την αναβάθμιση της ποιότητας Ζωής επιδιώκεται η αποτελεσματική διαχείριση των αποβλήτων και η προώθηση ανακύκλωσης.
· Οι βιοκλιματικές αναπλάσεις οικισμών και ανοικτών χώρων και αύξηση των χώρων πρασίνου, με στόχο τη βελτίωση του μικροκλίματος του ιστού της πόλης.
· Οι ενεργειακές παρεμβάσεις σε δημοτικά κτήρια, όπως η αναβάθμιση του κελύφους τους, η θερμομόνωση ή βελτιστοποίηση των συστημάτων ψύξης, θέρμανσης και φωτισμού.
Η διεκδίκηση αναπτυξιακών πόρων καθώς και η αξιοποίηση χρηματοδοτήσεων από εθνικά και κοινοτικά προγράμματα πρέπει να αποτελεί μια συνεχής και εντατική προσπάθεια συνδυασμένη με διαχείριση υπό όρους διαφάνειας, νομιμότητας, και σεβασμού των χρηματοδοτήσεων σε όφελος των πολιτών. Οι Προοπτικές ενός Δήμου είναι μεγάλες για την παροχή χρηματοδότησης για κοινωνικές υπηρεσίες, για σχολεία, για υπηρεσίες πληροφόρησης και ενημέρωσης των πολιτών, για την υλοποίηση ενός Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης όπου ο Δήμος θα σχεδιάσει μαζί με τους δημότες την προοπτική σύνδεσης του πρωτογενή τομέα με τον τουριστικό τομέα του Δήμου, καθώς και για την δημιουργία υποδομών που βελτιώνουν και αναπτύσσουν την ποιότητα στην καθημερινή ζωή των πολιτών (παιδικές χαρές, πεζοδρόμια, ανάπλαση παραλιών, κλπ.).
Ο Δήμος μπορεί να παίξει ένα καθοριστικό ρόλο ως αρωγός στην προσπάθεια επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου σε όφελος των πολιτών. Δηλαδή, μπορεί να συμμετέχει και να προωθήσει ένα Σχέδιο Στρατηγικής Τοπικής Ανάπτυξης (Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων «ΤΑΠΤΟΚ») και αλλού να προωθείται ο αγροτοτουρισμός και φυσιολατρικός τουρισμός (π.χ. χωριά της ενδοχώρας, φαράγγια), αλλού ο αθλητικός τουρισμός (αεροπτερισμός, ορειβασία, πεζοπορία, ποδηλασία), αλλού ο θρησκευτικός τουρισμός, ή ο πολιτιστικός τουρισμός καθώς και συνδυασμοί των ανωτέρω, όπου αυτό κριθεί αναγκαίο, ώστε να υπάρξουν και οι απαραίτητες προοπτικές για την ανάπτυξη του τουρισμού καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Επιπλέον στα πλαίσια σύνδεσης της Αγροτικής Παραγωγής με την Τουριστική Ανάπτυξη, μια προοπτική είναι η δημιουργία στο Δήμο μητρώου παραγωγών και ξενοδόχων που θα φέρνει σε επαφή τον ντόπιο αγρότη με τον ξενοδόχο της περιοχής μέσω συνεταιρισμών, ντόπιων παραγωγικών μονάδων κ.λ.π. αλλά και μέσω αντίστοιχων κινήτρων που πρέπει να σχεδιάσει ο Δήμος τόσο για τους αγρότες, όσο και για τους ξενοδόχους.
Παράλληλα, μπορούν να δρομολογηθούν συνεργασίες με Πανεπιστημιακά και Ερευνητικά Ιδρύματα προκειμένου να αναζητηθούν λύσεις σε χρονίζοντα προβλήματα, όπως η διαχείριση υδάτινων πόρων και ύδρευσης καθώς και συνεργασίες με Ερευνητικά Ιδρύματα της Αγροτικής, Κτηνοτροφικής και Αλιευτικής παραγωγής για τη σύνδεση Αγροτικής Παραγωγής και Τουριστικής Ανάπτυξης.
Ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι καθοριστικός, καθώς αναλαμβάνει τον στρατηγικό σχεδιασμό, τον προγραμματισμό, την εξεύρεση χρηματοδότησης και την υλοποίηση και παρακολούθηση των αναπτυξιακών έργων και δράσεων.
Ζαχαρένια (Ρένια) Δρόσου Καμηλάκη
Hons.BA, MSc Κοινωνιολόγος- Περιφερειακή Ανάπτυξη, Διαχείριση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση και Δημόσια Διοίκηση
Πρόεδρος της ΜΚΟ Γυναικών Ίριδα
Υποψήφια Δημοτική Σύμβουλος στο Δήμο Χερσονήσου
με τον Ανεξάρτητο Συνδυασμό «Όλοι Μαζί Νέα Πορεία» του Γιάννη Μαστοράκη
