Toυ Γ. Ματαλλιωτάκης, Δρ. Μηχανικός παραγωγής & Διοίκησης, Διδάσκων Πολυτεχνείου Κρήτης
Η πρόταξη του εθνικού συμφέροντος και διασφάλιση της ιδιαίτερης ταυτότητας ενός λαού καθώς και της μοναδικότητάς του, πρέπει να είναι ο κυρίαρχος στόχος όλων, ιδιαίτερα σε περιόδους έντονων ανακατατάξεων. Η Ελλάδα, ιστορικά, είναι μία χώρα, η ανάπτυξη της οποίας στηρίζεται σε παράγοντες που συνδέονται άρρηκτα με τη γεωγραφική της θέση, τον πολιτισμό και την παράδοσή της, τη μορφολογία του εδάφους της και την χαρακτηριστική ποιότητα του λαού της.
Θεωρείται αυταπόδεικτο πως η ανάπτυξη της χώρας μας και η αναβάθμιση της στο διεθνές γίγνεσθαι, πρέπει να θεμελιώνεται σε οικονομικές θεωρίες και αναπτυξιακά μοντέλα, τα οποία αναδύονται μέσα από τους κόλπους της ίδιας της κοινωνίας και εναρμονίζονται απόλυτα, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των παραγωγικών δυνάμεων. Κάθε άλλης προσπάθειας, που στηρίζεται στην πρόθεση περί μετάλλαξης ή αλλοίωσης της ταυτότητας μας, είτε με την επιβολή μέτρων, είτε με την «εισαγωγή» ξενόφερτων προτύπων, είναι αμφίβολη η προοπτική της, καθώς και η αποτελεσματικότητά της.
Αναμφίβολα, η Ελλάδα είναι μια χώρα μικρή, από την οποία απουσιάζουν, όπως συμβαίνει και σε άλλες, παρόμοια μικρές χώρες, τα εγχώρια συστήματα οικονομικής ανάπτυξης. Αντίθετα, εντοπίζουμε οικονομικά συστήματα στις ισχυρές οικονομίες, όπως είναι της Γερμανίας ή της Γαλλίας. Ως εκ τούτου, υιοθετείται από τις «μικρότερες» οικονομίες, η εισαγόμενη οικονομία και οι διεθνείς πρακτικές, οι οποίες όμως, αποδεικνύονται ανεφάρμοστες και ατελέσφορες.
Η απουσία οικονομικού συστήματος, ευέλικτου και ευπροσάρμοστου στα δεδομένα της χώρας μας, αναδεικνύεται σε μείζον πρόβλημα. Από την άλλη πλευρά, το κράτος δεν επεδίωξε την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας. Αντίθετα, επιδόθηκε στην άνευ μέτρου προσλήψεις υπαλλήλων, τροφοδοτώντας έναν κρατικό μηχανισμό μη παραγωγικό, με αποτέλεσμα στη συνέχεια να προκύψουν η επιβολή μέτρων και οι απολύσεις υπαλλήλων, προκειμένου να αποφευχθεί η απόλυτη κατάρρευσή του.
Και τίθεται το ερώτημα. Είμαστε διατεθειμένοι, ως χώρα, να δώσουμε προτεραιότητα και έμφαση στις δικές μας δυνάμεις και να επιτύχουμε γοργή έξοδο από την κρίση, ή θα απολέσουμε πολύτιμο χρόνο, μένοντας αγκυλωμένοι σε στρατηγικές ξένες προς εμάς;
Η απάντηση πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Τώρα, που η χώρα μας βρίσκεται σε κομβικό σημείο και η οικονομία της έχει υποστεί σοβαρό πλήγμα, είναι η κατάλληλη περίοδος να εντοπίσουμε τα πλεονεκτήματά μας και να εστιάσουμε σε αυτά. Να αναζητήσουμε τους τομείς εκείνους, στους οποίους έχουμε ξεχωρίσει ή στους οποίους έχουμε πλεονεκτήματα και να τους αξιοποιήσουμε στο έπακρο με συγκεκριμένα αναπτυξιακά μέτρα, προκειμένου να επιτευχθεί η έξοδος από την κρίση.
Ναυτιλία, τουρισμός, πρωτογενής τομέας. Πρόκειται για τους τομείς στους οποίους έχουμε πρωταγωνιστήσει ή κινούμαστε με επιτυχία, μέσα σε ανταγωνιστικό περιβάλλον και που αποτελούν για τη χώρα, τα εχέγγυα για την άρση των δυσκολιών και την αντιμετώπιση των προβλημάτων της. Οι Έλληνες διατηρούσαν στο πέρασμα των αιώνων αναλλοίωτο το έμφυτο ταλέντο τους στις θαλάσσιες ασχολίες και η χώρα μας, παραδοσιακά ναυτιλιακή, στηρίχτηκε ως οικονομία, στην εμπορική ναυτιλία, η οποία δραστηριοποιήθηκε με επιτυχία, ανάλογα με τις συνθήκες, σε όλο τον κόσμο.
Ο τουρισμός από την άλλη πλευρά, υπήρξε πάντα για την Ελλάδα πρωταγωνιστικός παράγοντας στην οικονομικο-κοινωνική της ανάπτυξη. Τα τελευταία μάλιστα χρόνια, έχουν αναπτυχθεί εναλλακτικά μοντέλα τουρισμού, όπως είναι ο αγροτουρισμός, δημιουργώντας περισσότερες ευκαιρίες για ενίσχυση της οικονομίας μας.
Ιδιαίτερη μνεία οφείλουμε στον πρωτογενή τομέα, ο οποίος θεμελιώνει την οικονομία της χώρας και αποτελεί βασική πηγή εισοδήματος για μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Παράλληλα συμβάλλει καθοριστικά στη διατήρηση της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής.
Είναι κοινά αποδεκτό, πως οι παραπάνω τομείς αποτελούν τα ερείσματα για την ανάκαμψη της οικονομίας. Με στοχευόμενες δράσεις, μεστά και γρήγορα βήματα, θα μπορέσουμε να πετύχουμε την ανόρθωση αλλά και τη θωράκισή της, για να απομακρύνουμε κάθε ενδεχόμενο εγκλωβισμού μας, εκ νέου, στη στείρα πολιτική του δανεισμού. Η πολιτεία πρέπει να διασφαλίζει συνεχώς με το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο και δέσμες μέτρων, τη δραστηριότητα και την ανταγωνιστικότητα του ναυτιλιακού τομέα σε παγκόσμιο επίπεδο. Οφείλει, επίσης να μεριμνήσει για την εύρυθμη λειτουργία του τουρισμού και να προωθήσει το πρότυπο του αγρότη-παραγωγού-επιχειρηματία, ώστε η οικονομία να καταστεί βιώσιμη.
Αρκούν όμως τα παραπάνω ή θα πρέπει να στραφούμε επιπρόσθετα, σε νέες ατραπούς παραγωγής και ανάπτυξης; Η προσέλκυση επενδύσεων στην ανάπτυξη βιομηχανικών μονάδων, οι οποίες θα βρίσκονται σε συνέργεια με τους υπόλοιπους τομείς της οικονομίας, αποτελεί την ασφαλιστική δικλείδα για την επιτυχή πορεία της. Η σύνδεση, δηλαδή, της βιομηχανίας με την επιχειρηματικότητα στους τομείς που διακρινόμαστε, θα χαράξει νέες προοπτικές με την αύξηση των εξαγωγών, τη μείωση των εισαγωγών και με τα κέρδη που θα εξασφαλίζονται στους επιχειρηματίες.
Βήματα επιπλέον, προόδου, αργά και σταθερά, μπορούμε να χαράξουμε στο τομέα της τεχνολογίας και να παράξουμε τεχνολογικά προϊόντα, γνωρίζοντας τις δυνατότητές μας και αποσκοπώντας σε μερίδιο της διεθνούς αγοράς, όπου ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος. Αφού δηλαδή εξελιχθούμε σε επίπεδο παραγωγικών διαδικασιών και προϊόντων, να αναδείξουμε και την παραγωγή τεχνολογίας και υπηρεσιών. Ως άμεσο επακόλουθο της προσπάθειας αυτής θα είναι η αξιοποίηση των επενδύσεων στην Ελλάδα και η ευόδωσή τους.
Αρωγός των παραπάνω πρωτοβουλιών οφείλει να σταθεί ο κρατικός μηχανισμός και οι δημόσιες υπηρεσίες. Ο δημόσιος τομέας κρίνεται αναγκαίος αλλά οι καιροί επιτάσσουν να καταστεί κυρίως, παραγωγικός και αξιοκρατικός, συμβάλλοντας τα μέγιστα στην συνολική προσπάθεια για την ανάταξη της οικονομίας μας.
Ας διεισδύσουμε εν τέλει στην εσώτερη ποιότητά μας και ας επανεκτιμήσουμε τις δυνατότητες που έχουμε, ως λαός. Ας αναμετρηθούμε με τις ίδιες τις δυνάμεις μας, ας διευρύνουμε τους ορίζοντές μας σε θέματα οικονομικής ανάπτυξης και ας τολμήσουμε, ατενίζοντας το μέλλον με αισιοδοξία. Γιατί, η σωστή αποτίμηση των δεδομένων, αποτελεί τον προπομπό της θετικής έκβασης των προσπαθειών.
