Απαίτηση για επανεξέταση της χωροθέτησης των γραμμών μεταφοράς εντός κατοικημένων και τουριστικών περιοχών
Ο Δήμος Χερσονήσου, με την υπ’ αριθμ. 211/2025 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, εξέφρασε σαφείς και τεκμηριωμένες επιφυλάξεις για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.) που αφορά τις υφιστάμενες γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας του ΑΔΜΗΕ στην Κρήτη, και ειδικότερα για το τμήμα που διέρχεται από τα διοικητικά όρια του.
Η μελέτη, η οποία καλύπτει συνολικά 1.859,9 χιλιόμετρα γραμμών υψηλής και υπερυψηλής τάσης (150 και 400 kV), περιλαμβάνει και το Τμήμα Γ που αφορά την Κρήτη. Στο πλαίσιο της διαβούλευσης, το Δημοτικό Συμβούλιο Χερσονήσου κλήθηκε να εκφράσει άποψη για το τμήμα του έργου που διέρχεται από τα διοικητικά του όρια. Αναφέρεται ότι, σύμφωνα με τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, το υφιστάμενο δίκτυο διέρχεται, νότια της περιοχής «Άγιος Ρωμανός», βόρεια του οικισμού «Ελαία», νότια του συνεταιρισμού «Βραχόκηπος», νότια των οικισμών «Γούρνες», «Κάτω Γούβες», «Ανάληψη», «Χερσόνησος», πάνω ακριβώς από τον οικισμό «Χατζανά», ανάμεσα στους οικισμούς «Λιμένα Χερσονήσου – Πισκοπιανού και Κουτουλουφαρίου» με πολύ μεγάλη οικιστική ανάπτυξη, ακριβώς πάνω από το σχέδιο πόλης Σταλίδας, με ταυτόχρονη λειτουργία υποσταθμού εντός των ορίων του σχεδίου πόλης και νότια του οικισμού Μαλίων σε απόσταση μικρότερη των 100μ.
Πρόκειται για περιοχές με έντονη τουριστική και οικιστική δραστηριότητα, στις οποίες η διέλευση εναέριων γραμμών μεταφοράς προκαλεί εύλογες ανησυχίες για την αισθητική, περιβαλλοντική και λειτουργική επιβάρυνση.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, αναγνωρίζεται η ύπαρξη προστατευόμενων περιοχών, όπως, το Καταφύγιο Άγριας Ζωής Αποσελέμη, το Γεωπάρκο Ψηλορείτη, ζώνες υψηλού κινδύνου πλημμύρας (π.χ. λεκάνη απορροής Γεροποτάμου), ενώ επιπλέον, γίνεται αναφορά σε στοιχεία πολιτιστικής κληρονομιάς εντός και εκτός ακτίνας 150 μέτρων από τις γραμμές, με εκτίμηση ότι η οπτική όχληση είναι αμελητέα όταν δεν υπάρχουν πυλώνες. Η μελέτη ωστόσο, δεν τεκμηριώνει επαρκώς τις επιπτώσεις σε κατοικημένες και τουριστικές περιοχές, ούτε αξιολογεί τη χωρική συμβατότητα του έργου με τις χρήσεις γης και την αναπτυξιακή φυσιογνωμία του Δήμου Χερσονήσου.
Ο Δήμαρχος Χερσονήσου, κ. Ζαχαρίας Δοξαστάκης, στην τοποθέτησή του επί της μελέτης, ανέλυσε διεξοδικά τις επιφυλάξεις του Δήμου, επισημαίνοντας:
· Ότι το έργο διέρχεται από περιοχές με έντονη τουριστική δραστηριότητα, κατοικίες, ξενοδοχειακές μονάδες και επιχειρήσεις.
· Ότι δεν έχει προηγηθεί καμία διαβούλευση με τον Δήμο για τη χωροθέτηση των γραμμών.
· Ότι η μελέτη δεν συνοδεύεται από χάρτες υψηλής ανάλυσης, ούτε από τεχνικά σχέδια που να αποτυπώνουν με ακρίβεια τη διέλευση εντός των ορίων του Δήμου.
· Ότι δεν έχει γίνει καμία πρόβλεψη για την αποφυγή οπτικής όχλησης σε τουριστικούς κόμβους και κατοικημένες περιοχές.
· Ότι η μελέτη δεν περιλαμβάνει καμία πρόβλεψη για αντισταθμιστικά μέτρα ή περιβαλλοντική αποκατάσταση.
Ο Δήμαρχος ανέφερε επίσης ότι υπάρχουν καταγεγραμμένα παραδείγματα σε άλλους Δήμους της χώρας, όπως στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης και σε περιοχές της Αττικής (π.χ. Ασπρόπυργος), όπου πυλώνες υψηλής τάσης μεταφέρθηκαν ή υπογειοποιήθηκαν, προκειμένου να μην διέρχονται μέσα από κατοικημένες περιοχές. Τόνισε ότι το Ταμείο Ανάκαμψης και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης διαθέτουν πόρους που μπορούν να καλύψουν το κόστος αυτών των παρεμβάσεων.
«Δεν είναι μόνο το αισθητικό ή το περιβαλλοντικό. Είναι θέμα ασφάλειας, λειτουργικότητας και σεβασμού στην αστικοποιημένη φυσιογνωμία του Δήμου μας» ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας: «Η Χερσόνησος είναι ένας ζωντανός, τουριστικός και οικιστικός δήμος, με ευαίσθητες περιοχές, κατοικίες, επιχειρήσεις και πολιτιστικά στοιχεία. Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε χωροθετήσεις που αγνοούν την πραγματικότητα του τόπου. Ζητούμε από τον ΑΔΜΗΕ και το Υπουργείο να επανεξετάσουν τη μελέτη με βάση τις ιδιαιτερότητες της περιοχής μας».
Μετά την ολοκλήρωση της συζήτησης επί του θέματος, το Δημοτικό Συμβούλιο με την 211 απόφαση του, αποφάσισε ομόφωνα:
1. Γνωμοδοτεί αρνητικά για την έγκριση του έργου «Υφιστάμενες Γραμμές Μεταφοράς ΑΔΜΗΕ – Τμήμα Γ», όπως περιγράφεται στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.), για τους παρακάτω λόγους:
o Το υφιστάμενο δίκτυο υψηλής τάσης διέρχεται από περιοχές με πολύ μεγάλη οικιστική ανάπτυξη, όπως οι οικισμοί «Λιμένα Χερσονήσου», «Πισκοπιανό», «Κουτουλουφάρι», ακριβώς πάνω από το σχέδιο πόλης Σταλίδας, όπου λειτουργεί υποσταθμός εντός των ορίων του σχεδίου, και νότια του οικισμού Μαλίων σε απόσταση μικρότερη των 100μ.
o Δημιουργεί πολλαπλά προβλήματα (ανάπτυξης, όχλησης, περιβαλλοντικής υποβάθμισης, ασφάλειας κ.ά.) τόσο σε ήδη ανεπτυγμένους οικισμούς (π.χ. Σταλίδα, Μάλια, Χατζανά), όσο και σε περιοχές υπό μεγάλη οικιστική ανάπτυξη (π.χ. Χερσόνησος, Κοκκίνη Χάνι), καθώς διέρχεται ακριβώς πάνω από αυτούς ή βρίσκεται σε πολύ μεγάλη γειτνίαση.
2. Αναγνωρίζει τη σπουδαιότητα και τη συνδρομή του έργου για την εξασφάλιση της αυτάρκειας σε ηλεκτρική ενέργεια του νησιού και για τη γενικότερη ανάπτυξη της Κρήτης. Υπό την προϋπόθεση ότι τα τμήματα του δικτύου που διέρχονται μέσα από κατοικημένες περιοχές και αστικές ζώνες θα υπογειοποιηθούν, όπως έχει συμβεί σε άλλες περιοχές της χώρας, εκφράζει θετική γνώμη για την έγκριση της Μ.Π.Ε. του έργου.
3. Τονίζει ότι η υπογειοποίηση ή, σε κάποιες περιπτώσεις, η μετακίνηση του δικτύου επιβάλλεται από την αναπτυξιακή δυναμική του Δήμου, όπως αυτή αποτυπώνεται και στην εκπονούμενη μελέτη του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΤΠΣ), το οποίο προβλέπει επέκταση των ζωνών οικιστικής ανάπτυξης λόγω της λειτουργίας του νέου Διεθνούς Αεροδρομίου Ηρακλείου στο Καστέλλι.
Σημειώνεται ότι, ο Δήμος Χερσονήσου δεν αντιτίθεται στην ανάγκη ενεργειακής ασφάλειας, αλλά απαιτεί, η ανάπτυξη των υποδομών να γίνεται με σεβασμό στον χαρακτήρα και τις ανάγκες της περιοχής. Η απόφαση 211/2025 αποτελεί σαφή έκφραση θέσης υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος, της δημόσιας υγείας και της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης.
