Η τελευταία πράξη του ηρωικού αγώνα των Ελλήνων υπέρ βωμών και εστιών κατά του Άξονα, η Μάχη της Κρήτης, είναι το θέμα της δεύτερης εκπομπής των Ιστορικών Περιπάτων που μεταδίδεται ανήμερα της εθνικής επετείου, την Κυριακή 28 Οκτωβρίου 2018, στις 17: 00 από την συχνότητα της ΕΡΤ-1, σε παρουσίαση και αρχισυνταξία του Πιέρρου Τζανετάκου.
Ο διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και ειδικός στα θέματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της Εθνικής Αντίστασης Βαγγέλης Τζούκας μας ξεναγεί σε ένα μεγάλο οδοιπορικό που ξεκινά από τα πεδία προσγείωσης των Γερμανών αλεξιπτωτιστών στο Μάλεμε, τον Πλατανιά, το Καστέλι Κισσάμου και καταλήγει στις πόλεις του Ηρακλείου, των Χανίων και του Ρεθύμνου, όπου χιλιάδες ηρωικοί Κρήτες αντιστάθηκαν μέχρι τελευταίας ρανίδας αίματος στην ωμή βία των ναζί. Παραλλήλως, στην εκπομπή θα παρουσιαστούν οι μαρτυρικοί τόποι της Κανδάνου και του Κοντομαριού στον νομό Χανίων και των Περιβολιών Ρεθύμνου, όπου εκτελέστηκαν εκατοντάδες άμαχοι, ως αντίποινα στην συμμετοχή των ντόπιων στην Μάχη της Κρήτης.
Στην εκπομπή θ’ αναδειχθούν τα τεχνικά χαρακτηριστικά της Μάχης, οι αντιφάσεις του καθεστώτος Μεταξά και των Βρετανών όσον αφορά το μέγεθος της θωράκισης του νησιού,οι μορφές και η οργάνωση της παλλαϊκής συμμετοχής στην αντίσταση κατά των Γερμανών, η διαδικασία εκκένωσης της Κρήτης από τους Συμμάχους μέσω του μικρού λιμανιού των Σφακίων καθώς και η κτηνώδης αντίδραση των ναζί κατά των συμμετεχόντων και όχι μόνο στις σφοδρές συγκρούσεις που ξεκίνησαν στις 19 Μαΐου και ολοκληρώθηκαν στις 3 Ιουνίου 1941. Την Κυριακή 28 Οκτωβρίου, στις 17:00 στην ΕΡΤ-1.
Η εκπομπή είναι αφιερωμένη στην μνήμη του συναδέλφου Νίκου Γρυλλάκη
Σκηνοθεσία: Έλενα Λαλοπούλου
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Γιώργος Πουλίδης
Διεύθυνση Παραγωγής: Ελένη Ντάφλου
Η Μάχη της Κρήτης
Περισσότεροι από 10. 000 νεκροί. Ανάμεσά τους, Έλληνες στρατιώτες, Κρήτες εθελοντές, άμαχος πληθυσμός, Βρετανοί οπλίτες και Γερμανοί αλεξιπτωτιστές. Αυτός είναι ο τραγικός απολογισμός της Μάχης της Κρήτης, μιας δεκαήμερης πολεμικής σύγκρουσης άνευ προηγουμένου, που διεξήχθη τον Μάιο του 1941, στο πλαίσιο του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Μια Μάχη, με πολλά και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, κορυφαίο εκ των οποίων ήταν η εθελοντική λαϊκή συμμετοχή στην πρώτη γραμμή του πυρός. Μια αναμέτρηση που ενδεχομένως να είχε λάβει διαφορετική τροπή αν το καθεστώς Μεταξά και οι Βρετανοί εμφανίζονταν πιο αποφασισμένοι και εξόπλιζαν άνευ δεύτερων σκέψεων τις δυνάμεις που είχαν παραμείνει στο νησί. Ένα νησί, από το οποίο λίγους μήνες πριν η δικτατορική κυβέρνηση είχε στερήσει περίπου 18.000 νέους για να τους στείλει στο μέτωπο της Βορείου Ηπείρου. Και μια δύναμη κατοχής, η γερμανική πολεμική μηχανή, που δεν μπορούσε να διανοηθεί τον υπέρ βωμών και εστιών αντιστασιακό αγώνα των Κρητών.
Η ορμητική αμυντική αντίδραση και η ναζιστική θηριωδία που καταγράφηκαν στην Κρήτη, παραμένουν ακόμα χαραγμένες στο συλλογικό υποσυνείδητο των Ελλήνων, αλλά αποτελούν και μέρος της ευρωπαϊκής ιστορικής μνήμης.
