Ο όρος «χαμένη γενιά» παρ’ όλο που χρησιμοποιείται συχνά στις μέρες μας για να περιγράψει τους σημερινούς νέους, 17-24 ετών, δεν είναι η πρώτη φορά που εμφανίζεται στη σύγχρονη ιστορία του δυτικού κόσμου. Η πρώτη αναφορά στον όρο «χαμένη γενιά» γίνεται στο βιβλίο του Έρνεστ Χέμινγκγουεϊ με τίτλο: «The Sun Also Rises», όπου ο συγγραφέας τον αποδίδει στην μέντορά του, Γερτρούδη Στάιν.
Θρυλείται, πως όταν ένας νεαρός μηχανικός απέτυχε να διορθώσει μια μηχανική βλάβη στο αυτοκίνητο της Γερτρούδη Στάιν, ο ιδιοκτήτης του συνεργείου της φώναξε: «Είστε όλοι μια χαμένη γενιά». Στη συνέχεια, η Γερτρούδη διηγούμενη το περιστατικό στον Έρνεστ Χέμινγκγουεϊ, πρόσθεσε: «Αυτό είστε, αυτό είσαστε όλοι εσείς που υπηρετήσατε στον πόλεμο».
Στις αρχές του περασμένου αιώνα, «χαμένη γενιά» αποκαλούνταν οι νέοι που είχαν γεννηθεί στο διάστημα 1883-1890 και είχαν ενηλικιωθεί κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκόσμιου πολέμου (1914-1918). Μεγάλο κομμάτι της νεολαίας της εποχής είχε αποδεκατιστεί στο πεδίο της μάχης, ενώ το υπόλοιπο επέζησε με ψυχολογικά ή/και σωματικά τραύματα.
Στη γενιά αυτή, ανήκει ο Έρνεστ Χέμινγκουεϊ όπως και μια σειρά άλλων σημαντικών λογοτεχνών, της χρυσής δεκαετίας του 1920, όπως ο Σκοτ Φιτζέραλντ, ο Γουίλιαμ Φώκνερ, ο Έντουαρτ Κάμινγκς, όπως και άλλοι επιφανείς γητευτές των γραμμάτων και των τεχνών.
Η εν λόγω «χαμένη γενιά» αμφισβήτησε έντονα και ποικιλοτρόπως τις ηθικές, αισθητικές, σεξουαλικές και άλλες κοινωνικά αποδεκτές σταθερές και προσπάθησε να δημιουργήσει νέες αξίες και ιδανικά.
Η σημερινή «χαμένη γενιά» μπορεί να μην έχει υποστεί τις κακουχίες ενός παγκόσμιου πολέμου, βιώνει όμως καθημερινά, από τις ΗΠΑ μέχρι την Ελλάδα και από την Αγγλία μέχρι τη Λιβύη, την αμείλικτη πραγματικότητα της ανεργίας που της αποστερεί το δικαίωμα να ονειρεύεται.
Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν, το γεγονός ότι η «χαμένη γενιά» δηλώνει δυναμικά το παρόν στα πλέον υποσχόμενα κινήματα της εποχής μας.
Από την καρδιά της «Αραβικής άνοιξης», των «Αγανακτισμένων» καθώς και της «Κατάληψης της Wall Street» οι νέοι διεκδικούν αυτό που τους στερήθηκε: κοινωνική δικαιοσύνη. Αν υπάρχει ένας κοινός τόπος σύγκλισης των ιδεών της «χαμένης γενιάς» ανά την υφήλιο, αυτός μάλλον αποτελεί το έντονο αίσθημα περιθωριοποίησης από ένα άδικο σύστημα.
Στις αραβικές χώρες, το άδικο σύστημα παίρνει τη μορφή ενός μη δημοκρατικού πολιτεύματος, που καταπιέζει το λαό και λειτουργεί υπέρ μιας άρχουσας τάξης. Στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, η αδικία παίρνει τη μορφή ενός οικονομικού συστήματος που ευνοεί τους ισχυρούς, θέτει τις αγορές υπεράνω δημοκρατίας και υποχρεώνει τις μάζες να υποστούν τις συνέπειες αποτυχημένων κυβερνητικών πολιτικών.
Παρά τις όποιες διαφορές των σύγχρονων, αυθόρμητων, μαζικών κινημάτων, η δίψα για κοινωνική δικαιοσύνη αποτελεί κοινό και επιτακτικό αίτημα των υποστηρικτών τους.
Οι νέοι του σήμερα, και ειδικά οι νέοι στη χώρα μας, δεν βρίσκονται αντιμέτωποι μόνο με τις συνέπειες αποτυχημένων κυβερνητικών επιλογών, αλλά και με μια κοινωνία που έχει στηθεί σε θεμέλια μπολιασμένα με πελατειακές σχέσεις, κοντόφθαλμες πολιτικές και κρατική ασυνέχεια. Μπορεί να τους ονομάζουν «χαμένη γενιά», βρίσκονται όμως μπροστά σε μια ιστορική ευκαιρία: να καταδείξουν τα κακώς κείμενα και να θέσουν τις βάσεις για μια αξιοκρατική κοινωνία, όπου ο ορθολογισμός και το κοινωνικό συμφέρον θα μπαίνει πάνω από την οικογενειοκρατία και την ιδιοτέλεια.
Η κατάληξη αυτού του παγκόσμιου κοινωνικού αναβρασμού που βιώνουμε καθημερινά, ενδεχομένως, μελλοντικά να μπορεί να συμπυκνωθεί σε μια πρόταση σε κάποιο βιβλίο ιστορίας. Εκείνο που αναρωτιέμαι, όμως, είναι αν ο όρος «χαμένη γενιά» θα αποτελεί τον καλύτερο χαρακτηρισμό που μπόρεσε να δώσει μια απερχόμενη κοινωνία σε μια γενιά ανθρώπων, οι αγώνες της οποίας, αποτέλεσαν τη μαγιά για την επερχόμενη. klik skai
