Πλουμή - Παραγιουδάκης

Όσα φέρνει η Συμφωνία των Πρεσπών


Γράφει ο Ανδρέας Τσιλογιάννης στο capital.gr


Ο οδικός χάρτης που θα ακολουθηθεί στο επόμενο διάστημα από τις κυβερνήσεις των Σκοπίων και της Αθήνας, ώσπου να φθάσουμε, εάν φθάσουμε, στην επικύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών, είναι συγκεκριμένος και κυρίως οριοθετημένος.

Ο Σκοπιανός πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ γνωστοποίησε στο ελληνικό κοινό, μέσα από την πρόσφατη συνέντευξή του στην ΕΡΤ, η οποία μεταδίδεται στην Ελλάδα την Πέμπτη 5 Ιουλίου, πως το δημοψήφισμα στη χώρα του για την επικύρωση ή όχι της Συμφωνίας των Πρεσπών, θα διεξαχθεί ή μια από τις τελευταίες Κυριακές του Σεπτεμβρίου ή την πρώτη Κυριακή του Οκτωβρίου.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, όπως δηλώνει ο Ζόραν Ζάεφ, θα κατατεθεί στη Βουλή των Σκοπίων στις αρχές ή στα μέσα Ιανουαρίου του 2019, όπου το κοινοβούλιο της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας θα αποφασίσει για την επικύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Ο Σκοπιανός πρωθυπουργός για μια ακόμα φορά τονίζει με νόημα πως αν δεν περάσει η συμφωνία από τους κατοίκους της π.Γ.Δ.Μ., ο ίδιος θα παραιτηθεί από πρωθυπουργός.
Εάν το χρονοδιάγραμμα πάει κατ` ευχή και οι Σκοπιανοί αποφασίσουν να επικυρώσουν τη Συμφωνία των Πρεσπών, αμέσως εισέρχονται στο ΝΑΤΟ ως ισότιμο μέλος και στις σχέσεις μεταξύ των κρατών που διέπουν τη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Άμεσα αρχίζουν και οι ενταξιακές διαδικασίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση, πάντα με τη σύμφωνη γνώμη της Αθήνας, εάν και εφόσον η Συμφωνία των Πρεσπών έχει επικυρωθεί και από τα δυο κοινοβούλια των εμπλεκόμενων χωρών.

Αποκρυπτογραφώντας το "χρονοδιάγραμμα Ζάεφ", που όρισε και γνωστοποίησε ο Σκοπιανός πρωθυπουργός στη συνέντευξή του στην ΕΡΤ1, μπορούμε να πούμε πως η Συμφωνία των Πρεσπών, θα κατατεθεί για να επικυρωθεί από τη Βουλή των Ελλήνων, όχι νωρίτερα από το τέλος Ιανουαρίου του 2019 ή στις αρχές του Φεβρουαρίου του 2019, σε άμεση συνάρτηση από το πότε θα επικυρωθεί από το κοινοβούλιο των Σκοπίων, αν περάσει, πρώτα από το δημοψήφισμα.
Ορατό και κυρίως υπαρκτό το ενδεχόμενο και όχι σενάριο της μη επικύρωσης της Συμφωνίας των Πρεσπών από τη Βουλή των Ελλήνων, αν θεωρήσουμε πως θα ισχύσουν στο ακέραιο, όσα από τα οποία ισχυρίζεται τις τελευταίες μέρες ο κυβερνητικός εταίρος, πρόεδρος των Ανεξαρτήτων Ελλήνων και Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Πάνος Καμμένος.

Σε περίπτωση που η Συμφωνία των Πρεσπών δεν περάσει από το Ελληνικό Κοινοβούλιο, τότε το Σκοπιανό ζήτημα, ενδεχομένως θα αποτελέσει το τελευταίο δράμα στην ετερόκλητη κυβέρνηση της χώρας.
Θυμίζουμε πως στο όχι μακρινό 1993, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας με πρωθυπουργό τον μακαρίτη Κωνσταντίνο Μητσοτάκη είχε πέσει εξαιτίας των τότε κυβερνητικών χειρισμών που έγιναν πάνω στο συγκεκριμένο εθνικό ζήτημα.
Ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, τότε Υπουργός των Εξωτερικών της Ελλάδας, αντιδρούσε με την αποδοχή του ονόματος της "Δημοκρατίας της Μακεδονίας", αν και ο ίδιος είχε αποδεχθεί την χωρίς όρους ονομασία, όταν ως ΥΠΕΞ υπέγραφε μαζί με τα υπόλοιπα κράτη της Ε.Ο.Κ. και αποδεχόταν μαζί με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας την αυτόματη αναγνώριση των κρατών που αποτελούσαν την πάλαι ποτέ "γιουγκοσλαβική σοσιαλιστική ομοσπονδία".

Το "πολιτικό κεφάλαιο" Πάνος Καμμένος

Η Ελλάδα τις τελευταίες μέρες ζει παρακολουθώντας τις αξιώσεις και την επικίνδυνη ρητορεία, ως προς τη Συμφωνία των Πρεσπών που αναπτύσσει ο εθνικιστής εταίρος της κυβέρνησης Πάνος Καμμένος.
Ο πρόεδρος των Ανεξαρτήτων Ελλήνων, τη Δευτέρα 2 Ιουλίου, γίνεται ο πρώτος Υπουργός Άμυνας της χώρας, ο οποίος δεν συμμετέχει σε υπουργικό συμβούλιο, χάρη μιας "σημαντικής" τηλεφωνικής επικοινωνίας, όπως ο ίδιος αρχικά ενημερώνει τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα.
Ο κυβερνητικός εταίρος ζητάει έναν δικό του οδηγό για την επικύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών, την οποία θεωρεί κακή και ρίχνει τις ευθύνες στον Νίκο Κοτζιά, τον Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας.

Ο ιδιόρρυθμος πρόεδρος των ΑΝΕΛ, Πάνος Καμμένος, ζητάει για την επικύρωση της Συμφωνίας των Πρέσπων την άμεση προσφυγή στις κάλπες, ή τη διεξαγωγή άμεσου δημοψηφίσματος, κάνοντας σαφές στο ακροδεξιό ακροατήριό του, πως ο ίδιος είναι διατεθειμένος ακόμα και να ρίξει την κυβέρνηση στην οποία μετέχει ως Υπουργός Εθνικής Άμυνας, προκειμένου να μην περάσει η Συμφωνία των Πρεσπών, όταν και εάν φτάσει αυτή στη Βουλή των Ελλήνων και δεν έχει την αυξημένη στήριξη των 180 βουλευτών αλλά διαθέτει τη στήριξη μόνο από 151 μέλη της Βουλής των Ελλήνων.
Το βράδυ της ίδιας μέρας ο εθνικιστής Πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων Πάνος Κομμένος δηλώνει ότι θα προχωρήσει μέχρι τέλους με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, σημειώνοντας πως οι εκλογές θα διεξαχθούν στο τέλος της τετραετίας.

Τα συμπεράσματα ως προς τη στάση του Προέδρου των Ανεξαρτήτων Ελλήνων Πάνου Καμμένου δικά σας.

Ας εξετάσουμε τις τύχες του τελευταίου δημοψηφίσματος, που έγινε σε χώρα της βαλκανικής Χερσονήσου και να δούμε κατά πόσο ο Υπουργός Άμυνας Πάνος Καμμένος, γνωρίζει τα όσα φέρνουν τα δημοψηφίσματα στη βαλκανική Χερσόνησο.
Για την ιστορία και μόνο, την τύχη του ελληνικού δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου 2015 την θυμόμαστε, κυρίως την βιώνουμε, δεν χρειάζεται να την αναλύσουμε.
Ας δούμε όμως τι έγινε στο τελευταίο δημοψήφισμα που διεξήχθη στη βαλκανική χερσόνησο.

Η τύχη των δημοψηφισμάτων στα Βαλκάνια

Η Σύνοδος της Λισαβόνας διεξάγεται στις 2 Δεκεμβρίου του 1991, με τις χώρες της τότε Ε.Ο.Κ., συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, να αποφασίζουν τη διάλυση της πάλαι ποτέ Γιουγκοσλαβίας, που σήμαινε την de facto αναγνώριση των Ομόσπονδων Γιουγκοσλαβικών κρατών σε ανεξάρτητα κράτη.

Λίγους μήνες μετά από τη σύνοδο της Λισαβόνας, συγκεκριμένα την Κυριακή 1η Μαρτίου του 1992, διεξάγεται το δημοψήφισμα για την ανεξαρτητοποίηση της Βοσνίας - Ερζεγοβίνη από τους Βόσνιους Μουσουλμάνους του Αλία Ιζετμπέκοβιτς, δημοψήφισμα που φέρνει την ανεξαρτησία των Βόσνιων από το Βελιγράδι.

Το ίδιο βράδυ στο Σεράγεβο λαμβάνει χώρα και ένα αρχικά χαρμόσυνο γεγονός που κατέληξε σε κηδεία.

Είναι ο γάμος του Milan Gardovic με την Dijana Tambur, ο οποίος μένει στη γιουγκοσλαβική ιστορία, καθώς δίνει την αφορμή να ξεσπάσει ο εμφύλιος πόλεμος, αφήνοντας ανοιχτές πληγές που δεν έχουν κλείσει ούτε και σήμερα, στα διαχρονικά και κατά περιόδους αιματοβαμμένα Βαλκάνια.

Ο γάμος των "Gardovic" και το δημοψήφισμα για την ανεξαρτητοποίηση της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης

Σεράγεβο, Μάρτιος 1992.

Την Κυριακή 1η Μαρτίου του 1992, στο "Αrapasino Polje" του Σεράγεβο, στο μουσουλμανικό τμήμα της πόλης, ο Σερβοβόσνιος Milan Gardovic παντρεύεται την αγαπημένη του Dijana Tambur σε ένα κανονικό, βάσει εθίμων, τυπικό ορθόδοξο σερβικό γάμο στην εκκλησία της Μεταμόρφωσης.

Κατά τη διάρκεια του γλεντιού, ο πατέρας του γαμπρού Νikola Gardovic, πυροβολείται πισώπλατα και δολοφονείται από τον Βόσνιο - μουσουλμάνο Ramiz Delalić, ενώ τραυματίζεται και ο ιερέας του μυστηρίου Radenko Mitrovic.

Οι Σέρβοι καλεσμένοι του γάμου, όπως συμβαίνει πάντα στους παραδοσιακούς σερβικούς γάμους σηκώνουν τη σερβική σημαία, οι μουσουλμάνοι γείτονες προσβάλλονται και με πυροβολισμό σκοτώνουν τον πατέρα του γαμπρού, λίγες ώρες μετά το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης από το Βελιγράδι.

Ο γάμος του Milan Gardovic και της Dijana Tambur εξελίσσεται σε κηδεία, όχι μόνο του πατέρα του γαμπρού αλλά και ολόκληρης της πάλαι ποτέ Γιουγκοσλαβίας.

Ο πόλεμος, ο εμφύλιος της Βοσνίας, είναι γεγονός, σηματοδοτεί και επίσημα τη διάλυση της "Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας".

Το ζεύγος Gardovic, όταν αποφάσιζε πως θα ενωθεί με τα δεσμά του γάμου την 1η Μαρτίου του 1992, δεν περίμενε πως το γλέντι του γάμου τους δεν θα ολοκληρωνόταν ποτέ και στη θέση του γάμου θα ερχόταν μια κηδεία, στην οποία θα έχαναν για πάντα όχι μόνο τον πατέρα του γαμπρού, αλλά και τη μέχρι πριν μερικές ώρες πατρίδα τους.

Το Σκοπιανό με απλά λόγια

Οι χώρες της τότε Ε.Ο.Κ., έχουν αποφασίσει και κυρίως υπογράψει από τον Δεκέμβρη του 1992 τη διάλυση της Ομοσπονδιακής Σοσιαλιστής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, αλλά και την "de facto" αναγνώριση, ως ανεξάρτητα κράτη των πρώην Σοσιαλιστικών Ομοσπονδιών της πάλαι ποτέ Γιουγκοσλαβίας.

Το "ονοματολογικό" ζήτημα της πΓΔΜ παραμένει ανοιχτό εδώ και 26 χρόνια μέχρι την Κυριακή 16 Ιουνίου, όταν στους Ψαράδες των Πρεσπών μονογράφεται η ομώνυμη, μη επικυρωμένη Συνθήκη των Πρεσπών, από τον υπουργό των Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκο Κοτζιά και τον Υπουργό Εξωτερικών της μη επικυρωμένης "Βόρειας Μακεδονίας" Νικόλα Ντιμιτρόφ, παρουσία των πρωθυπουργών των δύο χωρών Αλέξη Τσίπρα και Ζόραν Ζάεφ, του διαμεσολαβητή του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς και Ευρωπαίων αξιωματούχων, μαζί με αριθμό κυβερνητικών στελεχών των δυο κρατών.

Μιλώντας καθαρά

Προτιμάτε την ονομασία "Δημοκρατία της Μακεδονίας" νέτα, και "de facto", όπως διεθνώς ισχύει μέχρι τώρα, ή την τύπου "erga omnes" ονομασία "Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας", όνομα που έρχεται μέσα από τη Συμφωνία των Πρεσπών;
Υπάρχουν αρκετά ζητήματα ανοιχτά, στα επιμέρους της Συμφωνίας των Πρεσπών, κυρίως το γλωσσικό, το εθνολογικό αλλά και οι κωδικοί χρήσης, όπου δύσκολα θα γίνουν αποδεχτά από την ελληνική κοινωνία, ώστε να υπάρξει θετική κατάληξη και να κλείσει μια για πάντα το ζήτημα της ονομασίας της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, το οποίο εδώ και 26 χρόνια παραμένει ανοιχτό και χωρίς λύση για την ελληνική διπλωματία.
Ας γίνει κατανοητό, πως σε μια διαπραγμάτευση κάτι χάνεις, κάτι κερδίζεις όταν όμως διαπραγματεύεσαι σοβαρά.

Μη ξεχνάμε πως η πρόταση της σύνθετης ονομασίας τύπου "erga omnes" δεν περνάει στη σύνοδο της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας στο Βουκουρέστι στις 3 Απριλίου του 2008.
Η θέση της Ελλάδας για σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό τύπου "erga omnes" πέφτει στο κενό, δεν γίνεται δεκτή, με αποτέλεσμα ο Κώστας Καραμανλής να θέσει βέτο ως προς την τότε ένταξη την πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ.

Στο επόμενο διάστημα και σε δηλώσεις, ο τότε επικεφαλής της ελληνικής κυβέρνησης Κώστας Καραμανλής τονίζει συνεχώς πως εφόσον στο Βουκουρέστι και στη σύνοδο του ΝΑΤΟ, δεν υπήρχε συμφωνία, η θέση της Ελλάδας ως προς το ονοματολογικό, είναι αυτή που έχει εκφραστεί από το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών, τον Φεβρουάριο του 1992.
Η ελληνική θέση η οποία είχε εκφραστεί στα συμβούλια των Πολιτικών αρχηγών του 1992, έκανε λόγο για καμία αποδοχή ονόματος από το κράτος των Σκοπίων η οποία θα περιλάμβανε τον όρο "Μακεδονία", αλλά και για κλείσιμο των συνόρων με την πΓΔΜ.

Εν κατακλείδι. Θα καταφέρουν οι κυβερνήσεις των Σκοπίων και της Αθήνας να επικυρώσουν τη Συμφωνία των Πρεσπών, δίνοντας τέλος σε ένα ζήτημα που βασανίζει τα Βαλκάνια και τη διεθνή εξωτερική πολιτική εδώ και 26 χρόνια ή μια ενδεχόμενη επικύρωση θα οδηγήσει σε νέους τριγμούς το ελληνικό πολιτικό σύστημα, που θα φέρει ακόμα και νωρίτερα από τον Οκτώβριο του 2019 τις εκλογές στη χώρα μας, ενδεχομένως μέσα στον Μάρτιο του 2019;

Θεωρείται ικανό το ελληνικό πολιτικό σύστημα να επικυρώσει τη Συμφωνία των Πρεσπών ή μέσα από μια ενδεχόμενη μη επικύρωση της συμφωνίας, αφενός η ερχόμενη ελληνική κυβέρνηση θα επιστρέψει στην αρχική και πάγια θέση όπως αυτή εκφράστηκε μέσα από το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών του Φεβρουαρίου του 1992, αφετέρου το ζήτημα της ονομασίας της πΓΔΜ θα συνεχίζει να ταλαιπωρεί την ελληνική διπλωματία και την διεθνή πολιτική σκηνή και τα επόμενα 25 χρόνια;
Την Κυριακή 16 Ιουνίου, από τους Ψαράδες των Πρεσπών, ο Μάθιου Νίμιτς, ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ για την επίλυση του ονοματολογικού, δηλώνει πως η μη επικυρωμένη Συμφωνία των Πρεσπών, είναι το καλύτερο δώρο γενεθλίων που έλαβε από τους πρωθυπουργούς της Ελλάδας και της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας.

Σήμερα, ο Milan Gardovic και η Dijana Tambur έχουν αφήσει μια για πάντα το σκληρό παρελθόν και ζουν μια ήρεμη οικογενειακή ζωή στο Μάλμε της Σουηδίας, ξεχνώντας τα όσα... έφερε ο γάμος τους... στα Βαλκάνια.



* Ο κ. Ανδρέας Τσιλογιάννης είναι δημοσιογράφος - πολιτικός αναλυτής.
@mail: Andreas.tsilogiannis@gmail.com
Twitter: TsiloyannisAnd
Facebook: Andreas Tsiloyannis