Πλουμή - Παραγιουδάκης

Κι όμως το Ηράκλειο είχε σιδηρόδρομο!


Η συζήτηση για τη δημιουργία σιδηροδρόμου, η οποία θα συνδέει μεταξύ τους περιοχές της Κρήτης, κρατά εδώ και δεκαετίες: Εν έτει 2017, η λειτουργία σιδηροδρομικής γραμμής στο νησί παραμένει όνειρο θερινής νυκτός για τους Κρητικούς.

Λίγοι, ωστόσο, είναι οι Ηρακλειώτες που γνωρίζουν ότι για περίπου δεκαπέντε χρόνια, κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, λειτούργησε στο Μεγάλο Κάστρο βιομηχανική σιδηροδρομική γραμμή, τμήματα της οποίας διασώζονται ακόμη σε σημεία της παραλίας της πόλης.

Η σιδηροδρομική γραμμή, η οποία φέρεται μάλιστα ως η μοναδική που λειτούργησε ποτέ σε όλη την Κρήτη, ξεκίνησε να λειτουργεί από τις αρχές της δεκαετίας του '20 μέχρι το 1937, και χρησίμευε για τη μεταφορά λίθων προκειμένου να κατασκευαστεί ο μεγάλος μόλος στο λιμάνι του Ηρακλείου.

Το τρενάκι που μετέφερε τα υλικά ξεκινούσε από την περιοχή Χαλέπα Κεφαλογιάννη και κατέληγε στο φρούριο του Κούλε, στο λιμάνι. Η σιδηροδρομική γραμμή ήταν μήκους συνολικά 6 χιλιομέτρων και ήταν μετρικού εύρους.



Η ιδέα για τη δημιουργία και λειτουργία του σιδηροδρόμου, του λεγόμενου "ντεκοβίλ", ανήκει στον πολιτικό μηχανικό και πρύτανη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Νικόλαο Κιτσίκη, ο οποίος ήταν εκείνος που επέβλεψε την κατασκευή του λιμανιού.

Όπως αναφέρει ο πολιτικός μηχανικός Λ. Δρανδάκης σε άρθρο του στο "ΤΑΥ" (Ιούλιος 1996), ο Κιτσίκης φρόντισε, με το που έφτασε στο Ηράκλειο από την πρωτεύουσα, να βρει την πιο κατάλληλη πέτρα για τα έργα στο λιμάνι.Τελικά, ο επιβλέπων μηχανικός βρήκε αυτό που έψαχνε στην περιοχή της Χαλέπας Κεφαλογιάννη.

Σε παλαιότερη έρευνα του δημοσιογράφου Σταύρου Μουντουφάρη για τη "Νέα Κρήτη", η αρχιτέκτονας και πρώην υπάλληλος του ΟΛΗ Βάνα Σφακιανάκη ανέφερε ότι το τρενάκι ξεκινούσε από τη Χαλέπα Κεφαλογιάννη και, αφού έφτανε στον Ξηροπόταμο, συνέχιζε κατά μήκος της παραλίας μέχρι και το εργοτάξιο στο λιμάνι.

Τα υπολείμματα των ραγών του σιδηροδρόμου του Ηρακλείου είναι ακόμη ορατά σε συγκεκριμένα σημεία της διαδρομής που εκτελούσε το τρενάκι.

Τα πιο εμφανή σημάδια που φανερώνουν την ύπαρξη του σιδηροδρόμου βρίσκονται μπροστά από το παλιό "Ξενία" και εκτείνονται σε μερικές δεκάδες μέτρα από το ύψος των Αγίων Πέτρου και Παύλου του τάγματος Δομινικανών έως το ύψος του πρώην Λιμενικού Περιπτέρου.

ΛΙΜΕΝΟΒΡΑΧΙΟΝΑΣ

Ήρθαν στο φως μετά από εργασίες του ΟΛΗ

Υπολείμματα, πάντως, του σιδηροδρόμου, που συνέδεε τη Χαλέπα Κεφαλογιάννη με το λιμάνι, είναι εμφανή και στο βόρειο λιμενοβραχίονα, μερικές δεκάδες μέτρα μετά τον Κούλε. Ιδιαίτερο, ωστόσο, ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος με τον οποίο οι ράγες στο εν λόγω σημείο ήρθαν στο φως του ήλιου, καθώς μέχρι και πριν από μερικά χρόνια αγνοείτο η ύπαρξή τους.

Αφορμή λοιπόν της αποκάλυψης του σιδηροδρόμου στο συγκεκριμένο σημείο ήταν η ανέγερση προτομής του Νικολάου Κιτσίκη στο λιμενοβραχίονα του Ηρακλείου.

Κατά τη διάρκεια των εργασιών, οι οποίες είχαν λάβει χώρα με πρωτοβουλία του Οργανισμού Λιμένος Ηρακλείου, είχαν φανερωθεί τα εν λόγω υπολείμματα του σιδηροδρόμου.

Ρεπορτάζ: Νικόλας Αγγελίνος - klik neakriti.gr